Vorige week was de landelijke verkiezing en meer dan 80% van de kiezers hebben gestemd. Nu zoveel mensen gestemd hebben geeft de uitslag ons een goed beeld waar Nederland staat. Zijn de Nederlanders de afgelopen 5 jaar veranderd? Op basis van de verkiezingsuitslagen en de waarden systemen die we gebruiken bij People Change.
De verkiezingsuitslagen
De PVV is van 15 naar 20 zetels gegaan. DENK is nieuw en heeft nu 3 zetels. Forum voor Democratie is nieuw en heeft nu 2 zetels.
De PvdA is van 38 zetels naar 9 zetels gegaan. De SP is van 15 naar 14 zetels gegaan. De ChristenUnie had en heeft 5 zetels. De SGP had en heeft 3 zetels. De CDA is van 13 naar 19 zetels gegaan. 50PLUS had 2 en heeft 4 zetels. De VVD is van 41 zetels naar 33 zetels gegaan. Groen Links is van 4 naar 20 zetels gegaan. D66 is van 12 naar 19 zetels gegaan. De Partij voor de Dieren had 2 zetels en heeft 5 nu zetels.
De Waarden systemen
Op basis van de waarden van de politieke partijen laat de uitslag laat zien dat een grote groep mensen, zoals PVV kiezers, graag willen dat wij duidelijke ‘normen en waarden’ hebben in Nederland. Ze willen dat Nederland blijft zoals het is en het vroeger was. Nederland was vroeger voor de ‘globalisering’ een klein overzichtelijk land waar er duidelijke grenzen waren. Waar je werd geboren bleef jij je hele leven wonen en je bleef ook je hele leven bij dezelfde politieke ‘familie’ partij. Politieke partijen die daarop inspelen zijn: de PVV, Denk en Forum voor Democratie. Zij zijn anti-Europa en anti- immigratie. Dit zijn de partijen die onze wereld weer klein willen maken, behapbaar en eenvoudig. Zij willen de Nederlandse of hun eigen rituelen en cultuur behouden. Zij vinden dat als het nodig is wij onze ‘politieke’ macht hier ook voor moeten gebruiken om de ander onze cultuur op te leggen. En indien nodig voor moeten gaan vechten. Hun belangrijkste waarden zijn de ‘paarse’ familie waarde en de ‘rode’ macht waarde.
Een sterke waarde in de Nederlandse politiek is de ‘blauwe’ waarde waar regels bepalend zijn zoals doe maar normaal dan doe je al gek genoeg en iedereen gelijk is. Je ziet dat de partijen die traditioneel met deze ‘blauwe’ waarden geassocieerd worden zoals de PvdA en de SP het minder goed hebben gedaan. De PvdA heeft het zelfs heel slecht gedaan en hebben nu nog maar 9 zetels. De andere partijen die de ‘blauwe’ normen en waarden vanuit hun geloof belangrijk vinden, zoals het CU en SGP, blijven stabiel. Het CDA heeft zich de laatste jaren ook op deze waarde gericht door heel saai, voorspelbaar en betrouwbaar te zijn. Dit kan de reden zijn dat zij sterk gegroeid zijn naar 19 zetels. 50PLUS is bij deze verkiezing van 2 naar 4 zetels gegroeid en richt zich alleen op ouderen.
Verder zie je van de ‘blauwe’ waarde een doorgroei van mensen naar meer ondernemerschap, zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid. Dit is de ‘oranje’ ondernemende waarde. Veel arbeiders die vroeger bijvoorbeeld bij een bouwbedrijf werkten zijn nu kleine ondernemers of ZZP’ers geworden. In Nederland zijn er nu 1 miljoen ZZP’ers die leven en werken vanuit deze ‘oranje’ ondernemende waarde. De VVD richtte zich bij de vorige verkiezing sterk op deze ondernemende en hardwerkende Nederlander. De VVD heeft bij deze verkiezing veel van deze kiezers verloren en dat komt volgens mij vooral omdat zij de politieke leider Mark Rutte minder betrouwbaar vinden dan 5 jaar geleden.
Er zijn waarschijnlijk ook ondernemende kiezers naar politieke partijen gegaan die duidelijke grenzen aangeven. Dit kan komen omdat ondernemende kiezers op zich graag naar een ‘groen’ Nederland willen maar een probleem hebben met politieke partijen die heel sociaal zijn en met iedereen rekening willen houden. Zij hebben eerder een voorkeur voor een duidelijke politicus als Wilders omdat hij duidelijke grenzen aangeeft. Door bijvoorbeeld grenzen te stellen aan de ‘onbegrensde’ immigratie gastvrijheid van Nederland. Of grenzen te stellen aan de milieu regels.
Kiezers die het milieu belangrijk vinden zijn waarschijnlijk gaan stemmen op Groen Links, Partij voor de Dieren en D66. Zij richten zich meer op de mensen die vanuit de ‘groene’ waarde leven die staat voor samenwerken en dat wij goed voor onszelf, elkaar en het milieu zorgen. Die groep is duidelijk gegroeid ten opzichte van de vorige verkiezing. Zij hebben alleen nog steeds geen meerderheid in de Tweede kamer.
Op dit moment is er geen ‘gele’ innovatie politieke partij in de Tweede kamer.
Ik zie een verandering in het politieke landschap en het lijkt erop dat we met Nederland door willen groeien naar een meer open en groen waarden systeem. Tegelijkertijd kunnen we ook makkelijk terugvallen naar een meer behoudende en traditionele samenleving. Veel zal afhangen van de formatie of Groen Links mee mag doen en wat de huidige PVV stemmers daar de komende jaren van vinden.