Het jaarlijkse leiderschapsfeestje van de wereld, het World Economic Forum in Davos, heeft van 20 tot 23 januari weer plaatsgevonden. Tijdens dit congres komen 2500 leiders, wetenschappers, kunstenaars, politici en jonge leiders bij elkaar om te praten over de ontwikkelingen in de wereld en hun organisaties. De missie van het WEF is: ‘Committed to improving the state of the World.’
De aanwezigen zijn invloedrijke mensen, veelal leidinggevenden van een land of miljardenbedrijf. Ze denken allen mee over wereldverbetering. Echter, naast het aansturen van ontwikkeling en verbetering bij anderen, wat doen ze om zichzelf te verbeteren? Wat doen ze om succesvolle leiders te zijn? Dat is waar ik het graag over heb.
Bekende aanwezigen waren Microsoft oprichter Bill Gates, acteur Kevin Spacey, vicepresident VS Joe Biden. Mark Rutte was hier ook.
4de Industriële revolutie
Het thema was: “Mastering de 4de industriële revolutie”. Daarmee wordt bedoeld dat computers het werk van mensen gaan overnemen zoals dat bijvoorbeeld bij de zelfsturende auto gebeurt. De elektrische auto Tesla is een computer op wielen en deze computer gaat ons op de weg besturen i.p.v. dat wij onze auto met een benzine of dieselmotor besturen. De rol van de bestuurder in de auto verandert dan fundamenteel van een continue bestuurder naar een begeleidende bestuurder die alleen in moeilijke situaties stuurt. Dit omdat de computer het dan niet aankan door te grote complexiteit.
Deze ontwikkeling komt niet alleen in auto’s maar ook in organisaties. De computer gaat steeds meer processen voor ons uitvoeren en wij krijgen een begeleidende rol voor de complexe situaties. Een goed voorbeeld hiervan is de containeroverslag van de Rotterdamse havens. De kraanmachinist is op de kraan de beperkende factor geworden om nog sneller te kunnen werken met het laden en lossen van containers. De kraan kan door de computer veel sneller bewegen dan de mens fysiek aan kan. De kraanmachinist wordt van deze snelle bewegingen van de kraan misselijk en ziek. Hij / zij begeleidt tegenwoordig de kraan via camera’s op zijn computerscherm en kijkt hoe de kraan zijn werk doet. Hij of zij bestuurt alleen nog de kraan bij complexe situaties.
‘Agile’ Organisatie Principes
Wanneer deze ontwikkeling in organisaties gaat plaatsvinden, vraagt dit nieuwe vaardigheden van de leiders. De leiders moeten dan ‘agile’ werken om alle veranderingen goed te kunnen begeleiden. Agile betekent letterlijk dat je snel en flexibel bent. De belangrijkste principes van ‘Agile’ werken in een organisatie zijn in 2001 door 17 deskundigen uit de computerwereld vastgesteld. Deze zijn;
– Klanttevredenheid door snelle levering (van bruikbare software) en oplossingen op continue basis;
– Regelmatig aanbod van nieuwe oplossingen en software (eerder per week dan per maand):
– Wijziging van doelstellingen zijn welkom, zelfs laat in het proces
– Nauwe samenwerking op dagelijkse basis tussen ontwikkelaars en hun belanghebbenden
– Voortdurende aanpassing aan veranderende omstandigheden
– Zelf-organiserende teams
– Direct persoonlijk contact
– Eenvoud
In organisaties zullen computers steeds meer volledig de standaard zaken uitvoeren. Complexe zaken zoals nieuwe klantvragen, strategie van de organisatie, organisatieontwikkeling en persoonlijke ontwikkeling die computers niet kunnen realiseren moeten de leiders samen met de professionals doen. Zij moeten zich ‘Agile’ opstellen en continue inspelen op de complexe vragen die op dat moment bij de klanten, organisatie en mensen spelen.
Nieuwe ‘Agile’ leiderschapvaardigheden gevraagd:
– van leider naar begeleider
– continue professionele en persoonlijke ontwikkeling
– intuïtie en visie hebben
– gericht op organisatieontwikkeling
– complexe problemen kunnen oplossen
Feit of Fabel?
Agile leiding geven aan een organisatie vraagt van de leider dat hij continue mee verandert met de ontwikkelingen in zijn organisatie en begrijpt dat hij de begeleider van de ontwikkelingen is. Daarbij zijn de mensen van de organisatie leidend. Dhr. Schwab, oprichter van het WEF, geeft in zijn nieuwe boek over de 4de Industriële revolutie aan: “Deze tijd van leiders vraagt om samen vorm aan een toekomst te geven waarbij de mens het middelpunt is, empowerment van hen belangrijk is en dat alle nieuwe technologieën in de eerste plaats instrumenten door mensen en voor mensen zijn.”
Wanneer de leider blijft denken dat hij / zij de bepalende leidende factor in, remt deze de organisatie af en wordt die steeds meer afwachtend in plaats van sneller en flexibeler. De leider moet eigenlijk net zoals de kraanmachinist losgekoppeld worden van de operationele organisatie en zich vooral bezig houden met organisatieontwikkeling. Met de volgende stap die de organisatie moet maken en hoe die stap het beste te organiseren is. Dit kan de agile leider alleen doen vanuit intuïtie en visie om de juiste keuzes te kunnen maken. Dit betekent dat een agile leider zichzelf heel goed moet kennen en zich elke dag wil ontwikkelen. Op professioneel of persoonlijk niveau. Een agile leider moet hierin een voorbeeld zijn voor de rest van de organisatie omdat dit voor veel mensen nieuw is. Zij zijn opgegroeid in organisaties uit de 3de industriële revolutie waarbij de leiders leidend waren en de medewerkers volgend. In de nieuwe organisatie worden de medewerkers leidend en de leiders begeleidend. Dit is voor beiden een grote verandering want de medewerkers moeten leiders worden. Ze hebben het voorbeeld van hun leiders nodig om dit te kunnen worden. En kunnen dit alleen worden als de leiders vrijwillig hun leiderschapsposities opgeven en begeleider worden.
Mijn conclusie is dat ‘Agile’ leiderschap een feit is en dat we deze stijl van leidinggeven moeten gaan ontwikkelen bij onszelf en in organisaties. Verandering is tenslotte de enige constant en we zullen ons daar agile in moeten opstellen om mee te kunnen bewegen. Mensen en leiders in het bijzonder moeten leren hoe zij zichzelf kunnen transformeren in een transformerende wereld.
